Butterfly Orbit & Dragonfly Orbit

Zelden zag ik zo’n prachtig insect als de libelle (dragonfly). Op vele manieren heb ik jarenlang getracht het ogenschijnlijk immateriële beeld van de libelle in mijn werk te vertalen.

De ijlheid, rankheid, transparantie en vleugellichtheid maken dit insect ogenschijnlijk totaal onafhankelijk van de rest van de wereld. Daarom is het een fantastisch voorbeeld voor mijn werk, zowel in het groot (zoals in Graz), als in klein werk, spelend op papier, elegant met elkaar verbonden, zoals tangodansers. 

De Butterfly Orbit en de Dragonfly Orbit vormen beide een baan van een fladderende libelle en vlinder in de ruimte door een modern gebouw heen. Misschien ben ik daar wel het meest verliefd op. ‘The Butterfly Orbit’ is het winnende ontwerp van een internationale competitie voor een kunstwerk in een sober betonnen gebouw van de Technische Universiteit in Graz van de architecten Riegler en Riewe. Net als veel van hun andere gebouwen, laat het gebouw voor de tu Graz zich kenmerken door een rigide orthogonaliteit, waarin eenvoudige toevoegingen een sequentie van ruimtes en en glazen scheidingen de openheid bewerkstelligen. Acht betonnen gebouwen van elk drie verdiepingen worden door middel van glazen passerelles, straten en pleintjes met elkaar verbonden tot één geheel. 

De sculptuur bestaat uit een dunne stalen buis van 149 meter (Ø 70 mm) lang die in 47 bochten door het interieur en het exterieur van het gebouw kronkelt en slingert. Als een fladderende vlinder vervolgt hij zijn weg en hier en daar wordt de baan met neon verlicht. Dit reflecteert in de glazen wanden en het dak. De ongeremde speelse vorm van de sculptuur contrasteert sterk met de strakke lijnen in het gebouw. Ze vullen elkaar goed aan. In een tweede gebouw van de Technische Universiteit werd in april 2000 The Dragonfly Orbit (150 meter) geplaatst.

Zowel de Butterfly – en Dragonfly Orbit zijn geïnstalleerd door Octatube (engineering, staalwerk) en Neon Weka (neon producent). Het bleek niet altijd even eenvoudig om de steiger onder de passerelles (loopbruggen) van de architect op en af te bouwen. Uiteraard was er tussen Octatube en Neon Weka veel overleg om de slanke glazen lichtbuizen exact te laten aansluiten op de speciaal gemaakte uitsparingen in het staalwerk. Met ieders inzet en goede communicatie kwam het echter altijd weer voor elkaar. Voor de tweede opdracht, Dragonfly Orbit was ik zo wijs om een hoogwerker te huren. Het kostte desondanks toch heel wat zweetdruppeltjes van de monteurs. Zelf heb ik eindeloos genoten van de installatie van het beeld. Eerst sliep ik in hetzelfde hotel als de monteurs. Later nam ik mijn intrek in Palais Hotel Erzherzog Johann, waar ik een prachtige kamer met een vleugel had. Wat wil een mens nog meer?

In dit sobere universiteitsgebouw zijn de twee blauwe lijnen totaal minimalistisch, vrouwelijk, naamloos aanwezig, met neon als toegevoegd lichtaccent. Ik ben er ontzettend blij mee. Als het ergens telt is het hier: “Less is more, more is less”. Ha! Wat zeg ik nou? Het is ‘een beetje bloot, een beetje blij, ik hou van jou, jij houdt van mij’. Zo’n soort werk is het. Het is háást niets. Ze slingeren door het gebouw als een vlinder die, kwetsbaar, broos, toch dapper z’n weg baant. 

Friegels

Eenzelfde ervaring heb ik neergelegd in de Friegels op veel kleinere schaal, maar in mijn optiek zeer verwant. Friegels zijn eigenaardige kunstinsecten die zich met elkaar verstrengelen en altijd met velen komen. Zij gedijen het best in de zon, waarbij de dwalende schaduw van de Friegels in de lengte en de breedte verandert. 

De muzische verstrengeling geeft hetzelfde zachte zoemende geluid als verliefde libelles... maar dan verstild in staaldraad op papier of canvas.